ΚΥΡΙΑΚΗ 20 ΟΚΤ 2024
ΚΑΤΩ ΟΛΥΜΠΟΣ: ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ-ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΟΡΘΗΣ-ΑΗ ΣΩΤΗΡΑ
ΕΙΚΟΝΑ 1: Ορειβατικό δρομολόγιο «ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ-ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΟΡΘΗΣ-ΑΗ ΣΩΤΗΡΑ»
ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΞΟΡΜΗΣΗΣ
- ΩΡΑ – ΤΟΠΟΣ ΑΝΑΧΩΡΗΣΗΣ – ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ: Αναχώρηση με λεωφορείο στις 07:00 π.μ. από τον υπαίθριο χώρο στάθμευσης του ποταμού Πηνειού (διασταύρωση οδών Καλλιθέας-Αθηνάς), με δεύτερη στάση επί της οδού Λάρισας – Κοζάνης (στάση εργατικές κατοικίες Γιάννουλης (Σκλαβενίτης)) και με προορισμό την κωμόπολη της Τσαριτσάνης στον Κάτω Όλυμπο. Από εκεί θα ξεκινήσει η ορειβατική μας πορεία, με δύο ομάδες για την ακρόπολη Ορθής και το εκκλησάκι Αη Σωτήρα.
- ΟΜΑΔΕΣ ΟΡΕΙΒΑΣΙΑΣ
α. 1η ΟΜΑΔΑ:
ΑΡΧΗΓΟΣ: ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΩΡΕΣ ΠΟΡΕΙΑΣ: 6ω (περίπου).
ΑΠΟΣΤΑΣΗ: 15 χλμ.
ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ: +850 μ. (ως την κορυφή).
ΒΑΘΜΟΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ: 2. Πληροφοριακά, η διαδρομή αυτής της κατηγορίας είναι για όλους ανεξαιρέτως, το οποίο όμως σημαίνει, ότι χρειάζεται επιπλέον προετοιμασία (σωματική και εξοπλισμού).
β. 2η ΟΜΑΔΑ:
ΑΡΧΗΓΟΣ: (θα οριστεί από τους συμμετέχοντες).
ΩΡΕΣ ΠΟΡΕΙΑΣ: 4ω (περίπου)
ΑΠΟΣΤΑΣΗ: Συνολικά 10 χλμ. (περίπου).
ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ: 240 μ.
ΒΑΘΜΟΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ: 1. Πληροφοριακά, η διαδρομή αυτής της κατηγορίας είναι για όλους ανεξαιρέτως, το οποίο όμως σημαίνει, ότι χρειάζεται μικρή προετοιμασία (σωματική και εξοπλισμού).
ΕΙΚΟΝΑ 2: Η μυκηναϊκή ακρόπολη Ορθής
- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΞΟΡΜΗΣΗΣ
α. Η Τσαριτσάνη (Εικόνα 4) είναι ένα ιστορικό χωριό, γεμάτο ομορφιές, παράδοση και λεβεντιά, στις παρυφές του Ολύμπου, σε υψόμετρο 320 μ. και με 2.500 κατοίκους. Η Τσαριτσάνη βρίσκεται στο 38ο χιλ. της Εθνικής Οδού Λάρισας- Κοζάνης. Απέχει 4 χιλιόμετρα από την πόλη της Ελασσόνας.
Iστορία: Εικάζεται πρώτον ότι το όνομα δόθηκε προς τιμήν της συζύγου κάποιου σλάβου στρατηγού, που τη λέγανε Τσαρίτσα, η οποία απεβίωσε και ετάφη στο χωριό ή ότι έχει να κάνει με τη στρατηγική της θέση (υπήνεμη, περιβάλλεται από τρεις πλευρές από βουνά, τριγύρω δάση και άφθονα νερά), και οι Σλάβοι (που την είχαν έδρα στρατιωτικών δυνάμεων) την ονόμασαν Τσαρ-τζαν, δηλαδή, πόλη Τσάρων – Βασιλική πόλη. Μετά την κατάκτηση από τους Τούρκους, το όνομα άλλαξε σε “Καλίσαλη”, δηλαδή, πόλη των εκκλησιών.
Γεωργία-κτηνοτροφία-προϊόντα: Ο εύφορος κάμπος της Τσαριτσάνης παράγει δημητριακά, καπνά και κηπευτικά, ενώ η ανεπτυγμένη αμπελοκαλλιέργεια δίνει εξαιρετικής ποιότητας κρασί και τσίπουρο, χωρίς βέβαια να λείπει και η ανεπτυγμένη κτηνοτροφία. Φυσικά, όλα αυτά τα προϊόντα γίνονται ανάρπαστα από ντόπιους και ξένους που σπεύδουν να τα γευτούν και να τα προμηθευτούν.
Αξιοθέατα: Ο απαιτητικός επισκέπτης αρχικά θα περιηγηθεί στους ναούς του χωριού: τον πρώην μητροπολιτικό ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου (τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική του 1749, με τέμπλο φτιαγμένο στην Βιέννη της Αυστρίας), το ναό των Αγίων Ταξιαρχών (1656), το ναό του Αγίου Παντελεήμονος (1702) και το ναό των Αγίων Αναργύρων (1761). Ξεχωριστή αναφορά πρέπει να γίνει στο ναό του Αγίου Νικολάου (1615), μιας και εντός του βρίσκονται έργα θαυμαστά: αρχικά, η πελώρια σύνθεση “η ρίζα του Ιεσσαί”. Η σύνθεση περιλαμβάνει 90 ολόσωμες μορφές, εκ των οποίων οι 12 είναι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι (κάτι πολύ σπάνιο, αφού σε πανελλήνια κλίμακα το συναντάμε μόνο σε πέντε μέρη). Οι 12 ολόσωμοι αρχαίοι Έλληνες σοφοί είναι οι Θαλής, Δίων, Απολλώνιος Τυανέας, Πλάτωνας, Πλούταρχος, Ιώσηπος (Εβραίος συγγραφέας βαθιά επηρεασμένος από την Ελληνική σκέψη), Σόλων, Ζήνων, Αριστοτέλης, Σίβυλλα, Σοφοκλής, Θουκυδίδης. Ακόμη υπάρχει το εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου που από πίσω το μαγευτικό εξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου δεσπόζει. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει επίσης τα πυργόσπιτα. Μέσα στο χωριό δίπλα στο ναό της Παναγίας σώζεται το πυργόσπιτο του Μάμτζιου (1770), μοναδικό πλέον δείγμα της θαυμάσιας τοπικής αρχιτεκτονικής (τα άλλα δύο πυργόσπιτα, του Ραματά και του Κουρμαχάζου – Χατζηαλεξίου, έχουν καταστραφεί). Τα πυργόσπιτα (λιθόκτιστα θολωτά τριώροφα κτίρια), φτιαγμένα από κορασάνι (φυσικό σκυροκονίαμα με ασβέστη), είχαν κατασκευαστεί για να προστατεύουν τους κατοίκους από τις επιδρομές των Σλάβων, των ληστών και των Γκέγκηδων. Ενώ η πλατεία της Σοφίας Βέμπω και η προτομή της μαγνητίζουν τον τουρίστα. Η επόμενη μονή είναι του Αγίου Δημητρίου (Βαλέτσικο), σε ειδυλλιακή τοποθεσία ΒΑ της Τσαριτσάνης μέσα στο καταπράσινο Δάσος Τσαριτσάνης με τα υπέροχα σηματοδοτημένα μονοπάτια από τους κατοίκους και τις συλλογικότητες του χωριού. Σε εντυπωσιακή θέση βρίσκεται το παρεκκλήσι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στα βόρεια της Τσαριτσάνης στη θέση Σμίξη, πάνω σε βράχο κωνοειδή σαν των Μετεώρων, που προσφέρει καταπληκτική θέα. Οι καλόγεροι του Βαλέτσικου είχαν χτίσει εκεί ασκηταριό όπου ασκήτευαν, και κατόπιν χτίστηκε το εξωκκλήσι. Στα ΒΑ της Τσαριτσάνης και στα μέσα της διαδρομής προς την Ελασσόνα βρίσκεται σκαρφαλωμένο πάνω στα βράχια του λόφου το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας (ανήκει στην ενορία του Αγίου Νικολάου), το οποίο είναι χτισμένο σε στόμιο σπηλαίου. Τέλος μπορεί ο επισκέπτης να παρατηρήσει τις αρχαίες ακροπόλεις που ανακαλύφτηκαν μέσα στις πλαγιές του Βουνού και του Δάσους Τσαριτσάνης. Για τους θαρραλέους και με ικανότητες ορειβασίας, το ύψους 800 μ. βουνό Μενεξές (Τσούκα), από όπου διέρχεται η νέα εθνική οδός Λάρισας – Κοζάνης, προσφέρει πανέμορφη πανοραμική θέα που αποζημιώνει με το παραπάνω τον αναρριχητή που θα το αποτολμήσει.
Η Οικονόμειος Σχολή: Εκεί κοντά βρίσκεται και το τριώροφο καλλιμάρμαρο γυμνάσιο (1910), που ονομάστηκε Οικονόμειος Σχολή. Ήταν το μοναδικό πρότυπο γυμνάσιο του κράτους στην επαρχία Ελασσόνας ως το 1943 (χρονιά που τα στρατεύματα κατοχής το πυρπόλησαν μαζί με το υπόλοιπο χωριό). Στο υπόγειο του σχολείου είχε μεταφερθεί εκείνη την περίοδο το σύνολο της αρχαιολογικής συλλογής της Ελασσόνας για να προστατευθεί. Κατά την πυρπόληση θάφτηκε κάτω από τα χαλάσματα. Στο ιστορικό αυτό Αρχοντικό έμενε ενίοτε και ο Παύλος Μελάς (μάθαινε νέα από τους ντόπιους για τις κινήσεις των Τούρκων). Στο Βαλέτσικο επίσης φιλοξενήθηκε το 1767 ο Διδάσκαλος του Γένους Κοσμάς ο Αιτωλός.
Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων (1780 -1857): O Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων, επιφανής κληρικός, γεννήθηκε στην Τσαριτσάνη και διακρίθηκε κατά την προεπαναστατική και μετεπαναστατική περίοδο. Ο πατέρας του ήταν λόγιος παπα-δάσκαλος και ο πρώτος που του δίδαξε την Ελληνική γλώσσα, τα λατινικά και την Αγία Γραφή. Η μεγάλη φιλομάθειά του και το ενδιαφέρον του για τα γράμματα, ανάγκασαν τους γονείς του να τον στείλουν για περαιτέρω μάθηση στην ξακουστή και ακμάζουσα τότε Σχολή των Αμπελακίων, όπου διδάχτηκε, πέραν των άλλων και τη Γαλλική γλώσσα. Στα είκοσί του χρόνια ο Κωνσταντίνος νυμφεύθηκε, τον επόμενο χρόνο χειροτονήθηκε διάκονος και λίγο αργότερα πρεσβύτερος. Το 1805, έλαβε τον τίτλο του Οικονόμου της επισκοπής Ελασσόνας και έκτοτε είναι γνωστός ως “Οικονόμος ο εξ Οικονόμων”. Η Τσαριτσάνη διακρίνεται για την ζεστή φιλοξενία της, για το πάθος της για την ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού τον “Οικονόμο Τσαριτσάνης” και για την νεολαία που η φλόγα της δίνει ζωή στην καθημερινότητα και στους αμέτρητους συλλόγους του χωριού (Μορφωτικός, Εξωραϊστικός, Σύλλογος Γυναικών, Φίλοι Βουνού και Δάσους” κλπ.
β. Η πορεία της 1ης ομάδας μας (Εικόνα 1) θα ξεκινήσει από το κέντρο του χωριού Τσαριτσάνη και θα κατευθυνθεί με γενική βορειοανατολική (ΒΑ) κατεύθυνση σε μονοπάτι με εμφανείς σημάνσεις για την ακρόπολη Ορθής και κατόπιν για το εκκλησάκι Αη Σωτήρα. Επιστροφή από εκεί για Τσαριτσάνη από άλλο μονοπάτι.
γ. Η πορεία της 2ης ομάδας μας θα γίνει επί του ιδίου δρομολογίου με την 1η ομάδα θα ανέβει ως την ακρόπολη Ορθής και επιστροφή από το αντίστροφο δρομολόγιο.
Εικόνα 3: Το εκκλησάκι Αη Σωτήρος
- ΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: Απευθυνθείτε για τις δηλώσεις σας στη γραμματεία του συλλόγου στο τηλέφωνο 2410250818 ή απευθείας στα γραφεία, Τετάρτη έως Παρασκευή και ώρες 19:00-21:00 (Μανδηλαρά 5Β, Λάρισα, 2ος όροφος). Τυχόν ακυρώσεις γίνονται δεκτές έως την Παρασκευή 20:00 μ.μ., αλλιώς θα πρέπει να καταβληθεί η συνδρομή της εκδρομής (12 ευρώ για τα μέλη – 14 ευρώ για τα μη μέλη). Εάν γίνει χρήση ΙΧ, η συνδρομή θα είναι 3 ευρώ για τα μέλη και 5 ευρώ για τα μη μέλη. Ορειβάτες, που θα περπατήσουν για πρώτη φορά με το σύλλογο μας, θα προσέρχονται στα γραφεία (ώρες λειτουργίας στην ιστοσελίδα μας) για λήψη οδηγιών, αυτοπροσώπως (ώρες λειτουργίας στην ιστοσελίδα μας: https://ypethrioszoi.gr/).
- ΔΙΑΦΟΡΑ
Για οτιδήποτε έκτακτο το Σάββατο ή την Κυριακή (πρωί) της εκδρομής, οι συμμετέχοντες μπορούν να απευθύνονται στον έφορο εκδρομών Δημακόπουλο Αποστόλη στο τηλέφωνο 6972084179 και εναλλακτικά, στον αρχηγό του ορειβατικού τμήματος Φαφάνα Στέργιο στο τηλέφωνο 6947729169 ή στο προσωπικό VIBER-MESSENGER.
- ΛΟΙΠΑ
Μετά το πέρας του ορειβατικού προγράμματος όλων των ομάδων, θα ακολουθήσει γεύμα-ανάπαυση στο χωριό Τσαριτσάνη(ή Ελασσόνα) για 1ω30’ περίπου. Αναχώρηση και επιστροφή για Λάρισα, κατόπιν οδηγίας των αρχηγών της εκδρομής.
- ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Αποτελεί βασική προϋπόθεση για το σύλλογό μας η τήρηση του ορειβατικού προγράμματος, σύμφωνα με την καθοδήγηση των αρχηγών, και η τήρηση όλων των μέτρων ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ από όλους τους εμπλεκομένους. Οι αρχηγοί της ανάβασης έχουνε το δικαίωμα να τροποποιήσουν το πρόγραμμα, σε περίπτωση λόγων ασφαλείας.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΕΛΗ
Τέλος, σας ευχόμαστε:
ΚΑΛΗ ΑΝΑΒΑΣΗ και ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ.
ΕΙΚΟΝΑ 4: Η κωμόπολη «ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗ»