ΕΙΚΟΝΑ 1: Ορειβατικό δρομολόγιο «ΧΩΡΙΟ ΚΑΡΙΤΣΑ-Ι.Μ. ΠΕΛΕΚΗΤΗΣ-ΚΟΡ. ΤΕΜΠΛΑ-ΚΟΡ.
ΑΓΚΩΝΑΣ-κτφ ΑΓΡΑΦΩΝ-ΡΑΦΗΝΑ-ΚΑΡΙΤΣΑ»
ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΞΟΡΜΗΣΗΣ
- ΩΡΑ – ΤΟΠΟΣ ΑΝΑΧΩΡΗΣΗΣ – ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ: Αναχώρηση με λεωφορείο στις 07:00 π.μ. από τον υπαίθριο χώρο στάθμευσης του ποταμού Πηνειού (διασταύρωση οδών Καλλιθέας-Αθηνάς), με δεύτερη στάση επί της οδού Λάρισας-Καρδίτσας (στάση 3ου Γυμνασίου-Λυκείου), και με προορισμό το χωριό Καρίτσα (1090 μ.) (Εικόνα 3) στα Άγραφα. Από εκεί θα ξεκινήσει η κοινή πανθεσσαλική ανάβασης (οργανωτής ΕΟΣ Καρδίτσας, Εικόνα 5), για την Ι.Μ. Πελεκητής, κορυφή Τέμπλα, κορυφή Αγκώνας, ΚΤΦ Αγράφων, Ραφήνα και επιστροφή στο χωριό Καρίτσα.
- ΟΜΑΔΑ ΟΡΕΙΒΑΣΙΑΣ
ΑΡΧΗΓΟΣ: ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
ΩΡΕΣ ΠΟΡΕΙΑΣ: 7ω30’ (περίπου).
ΑΠΟΣΤΑΣΗ: 17 χλμ.
ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ: 1000 μ.
ΒΑΘΜΟΣ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ: 2. Πληροφοριακά, η διαδρομή αυτής της κατηγορίας είναι για όλους ανεξαιρέτως, το οποίο όμως σημαίνει, ότι χρειάζεται επιπλέον προετοιμασία (σωματική και εξοπλισμού).
- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΕΞΟΡΜΗΣΗΣ
α. Στα 1400 μέτρα, επάνω στο χείλος της απόκρημνης πλαγιάς των Αγράφων, ένα χιλιόμετρο βορειοδυτικά του χωριού Καρίτσα του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, το μοναστήρι της Παναγιάς Πελεκητής (Εικόνα 3) αποτελεί ένα μεγάλο αρχιτεκτονικό δημιούργημα του 15ου αιώνα.
Το εσωτερικό της, γεμάτο με πύλες και φυσικούς θόλους από το βράχο μέσα στον οποίο πελεκήθηκε, βρίσκεται ο μονόχωρος ναός της Ανάληψης του Σωτήρος με το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο και της σπάνιας τέχνης αγιογραφίες. Καμαροσκέπαστοι διάδρομοι και στοές μας οδηγούν στο δεύτερο ναό της μονής την Παναγιά Φανερωμένη. Είναι αθωνικού τύπου με αγιογραφίες του 1666 και εικόνες κρητικής τέχνης. Στο ισόγειο το μικρό, ζεστό αρχονταρίκι και στο δεύτερο όροφο το παλιό Ηγουμενείο με το περίεργο ανοιχτό τζάκι, τα παλιά αντικείμενα και τον αποστακτήρα. Οι ξύλινες σκάλες, τα κελιά, η μυστική καταπακτή, τα μικρά παράθυρα κι οι πολεμίστρες σε υποβάλουν σε μια Βυζαντινή ατμόσφαιρα, απόλυτα κατανυκτική.
Η χρονολογία ίδρυσης της Ιεράς Μονής “χάνεται” κάπου ανάμεσα στην ιστορία και την παράδοση. Η παράδοση αναφέρει ότι το όνομα “Πελεκητή” οφείλει στο βράχο επάνω στον οποίο είναι κτισμένη, που κατά την παράδοση «πελεκίσθηκε» με ξύλινα εργαλεία, ύστερα από υπόδειξη της Παναγίας, που παρουσιάστηκε στο όνειρο των μαστόρων.
Η ίδρυση της Μονής άρχισε πιθανότατα στα τέλη του 15ου αιώνος από τον Πνευματικό Πορφύριο και ολοκληρώθηκε το 1529 στη σημερινή της μορφή από το Νέο Οσιομάρτυρα Δαμιανό (1515-1568), ο οποίος ιστορείται ως «κτήτωρ» σε δύο τοιχογραφίες της.
Η μνήμη του οσιομάρτυρα Δαμιανού εορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου. Τη Μονή της Πελεκητής, ο Άγιος Δαμιανός την έκτισε προς το 1550.
Η Ιερά Μονή αρχικά ήταν γνωστή ως “Μονή Αναλήψεως του Χριστού”, αργότερα ως “Παναγία Φανερωμένη” και τέλος επικράτησε το όνομα “Παναγία Πελεκητή”.
Αγιογραφήθηκε στα μέσα του 17ου αιώνα και αποτελείται από δύο ναούς, τον Ιερό Ναό Αναλήψεως του Χριστού και το Καθολικόν της Μονής, και άλλα πολλά κτίσματα (ηγουμενείο, κελιά, τράπεζα, αποθήκες, κρυφό σχολείο, κ.α.),
Είναι μονόκλιτη βασιλική με νάρθηκα, στεγασμένη με κυλινδρική καμάρα, με ενισχυτικό τόξο στο μέσο. Σύμφωνα με σχετική επιγραφή που υπάρχει εντός του Ναού, αγιογραφήθηκε το 1654 από τους αγιογράφους Ιωάννη, Νικόλαο Ιερέα και Ιάκωβο Ιερομόναχο. Ο δεύτερος Ναός είναι αφιερωμένος στην Παναγία Φανερωμένη. Είναι αθωνικού ρυθμού, με τρούλο και πλευρικούς χορούς, χωρίς εσωτερικούς κίονες.
Οι τοιχογραφίες, όπως προκύπτει από σχετική επιγραφή που υπάρχει επάνω από τη θύρα εισόδου, άρχισαν το 1666 και ολοκληρώθηκαν το 1674 από τους αγιογράφους Ιάκωβο και το γιο του Δημήτριο. Η Μονή γενικώς διακοσμήθηκε με θαυμάσιες βυζαντινές τοιχογραφίες υψηλής τέχνης, με αυστηρές μορφές και ζωηρά χρώματα. Είναι θαυμαστές κυρίως για την αδρή εκφραστικότητα των αγίων που εικονίζονται. Ιδιαίτερα αξιόλογο για τη διακοσμητική του αρμονία είναι και το ξυλόγλυπτο τέμπλο της. Περίπυστη είναι η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Οδηγητρίας.
Στην επανάσταση του 1821, όπως και όλες οι μονές των Αγράφων, έπαιξε κι αυτή σημαντικό ρόλο. Ο πατρο-Κοσμάς ο Αιτωλός υπήρξε προσκυνητής της Ιεράς Μονής και κήρυξε σε μεγάλη συγκέντρωση στο λαό της περιοχής της Νεβρόπολης των Αγράφων.
Παρ’ όλο που το Μοναστήρι πέρασε δύσκολους καιρούς, κατάφερε να διασώσει μερικά από τα ανεκτίμητα κειμήλιά του. Σήμερα, σώζονται το Άγιον Ποτήριον, ο Σταυρός Αγιασμού, και η μεγάλη σιδερένια σφραγίδα της Ιεράς Μονής. Επίσης, σώζονται ελάχιστα βιβλία, από τα οποία τα περισσότερα είναι του 19ου αιώνα από το τυπογραφείο της Βενετίας και αρκετά μισοκατεστραμμένα.
Οι αναστηλωτικές προσπάθειες που έγιναν τα τελευταία χρόνια έφεραν εντυπωσιακά αποτελέσματα στην αρχιτεκτονική της μοναδικής αυτής μονής, που είναι προσβάσιμη έως την εξώθυρά της με το αυτοκίνητο, έπειτα από μια καταπληκτική διαδρομή μέσα στο πράσινο και τις μοναδικές ομορφιές που προσφέρει η ευρύτερη περιοχή.
Αναγνωρίσθηκε ως Σταυροπηγιακή Μονή το 1606 από τον Οικ. Πατριάρχη Ραφαήλ Β’.
Η Ιερά Μονή Παναγίας Πελεκητής υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων και πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Δεύτερη μεγάλη γιορτή της Μονής είναι στις 8 Σεπτεμβρίου.
Από το 1939 είναι αναγνωρισμένη σαν διατηρητέο ιστορικό μνημείο.
β. Το Ορειβατικό Καταφύγιο Αγράφων (Εικόνα 2), βρίσκεται σε υψόμετρο 1.536 μ., στην περιοχή «Καραμανώλη» Νεράιδας, Δήμου Λίμνης Πλαστήρα (Δ.Ε. Νεβρόπολης Αγράφων) (νυν Δήμος λίμνης Πλαστήρα), του Νομού Καρδίτσας. Πρόκειται για ένα πέτρινο κτίριο δύο ορόφων που κατασκευάσθηκε μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Τουρισμός – Πολιτισμός» του ΕΟΤ.
Το καταφύγιο έχει υπέροχη θέα στη λίμνη Ν. Πλαστήρα, ενώ η θέση του είναι σημείο εκκίνησης για τις περισσότερες πεζοπορικές διαδρομές του ορεινού όγκου των Αγράφων.
Προσφέρει τις βασικές εξυπηρετήσεις (κεντρική θέρμανση, τζάκι, κουκέτες, κουβέρτες, κουζίνα, τουαλέτα, διευκολύνσεις φαγητού και μαγειρέματος), διαθέτει άνετη τραπεζαρία και μπορεί να φιλοξενήσει 24 άτομα.
Βρίσκεται σε απόσταση 6 χλμ. περίπου από τη Νεράιδα.
Το νέο ορειβατικό καταφύγιο Αγράφων δημιουργήθηκε το 2002, στην περιοχή Καραμανώλη (πάνω από τον συνοικισμό Νεράιδα) του Δήμου Νεβρόπολης Αγράφων (νυν Δήμος λίμνης Πλαστήρα), σε υψόμετρο 1536 μέτρα.
Χτίσθηκε μέσω χρηματοδότησης του ΕΟΤ με ανάδοχο την εταιρία ΒΕΛΟΣ ΑΤΕ, την επιστασία της Νομαρχίας Καρδίτσας και της ΑΝ.ΚΑ. Α.Ε. σύμφωνα με την από 31/12/1999 μεταξύ τους προγραμματική σύμβαση. Το έργο εντάχθηκε στο Μέτρο 1.2 «Ορεινός, Οικολογικός, Πολιτιστικός και Θεραπευτικός τουρισμός» του επιχειρησιακού προγράμματος «Τουρισμός – Πολιτισμός» του ΕΟΤ, με τίτλο «Μονοπάτια – Ορειβατικά Καταφύγια περιοχής Αγράφων».
Το έργο περιλαμβάνει εκτός από το καταφύγιο ένα δίκτυο μονοπατιών τα οποία ξεκινούν από το καταφύγιο και καλύπτουν όλη τη γύρω ορεινή περιοχή. Τα μονοπάτια σημάνθηκαν με διαφορετικού μεγέθους και πληροφοριών πινακίδες και εξοπλίσθηκαν με τραπεζοπάγκους, κιόσκια, παγκάκια και σε σημεία που χρειαζόταν έγινε διάνοιξη, καθαρισμός και πλακόστρωση. Το έργο της σήμανσης των μονοπατιών ανέλαβαν ο Ελληνικός ορειβατικός σύλλογος Καρδίτσας.
Επίσης, στην περιουσία του καταφυγίου ανήκει ορειβατικός εξοπλισμός διάσωσης, εξοπλισμός εστίασης και μία μηχανή χιονιού (snowmobile).
Σε απόσταση λίγων μέτρων από το καταφύγιο υπάρχει μία πίστα χιονοδρομιών με ένα μικρό «lift» και ένα μηχάνημα στρωσίματος του χιονιού, το οποίο ανήκει στην περιουσία του Δήμου Νεβρόπολης Αγράφων (νυν Δήμος λίμνης Πλαστήρα),.
Η περιοχή στην οποία είναι χτισμένο το καταφύγιο, περιλαμβάνεται στον Εθνικό κατάλογο ενταγμένων περιοχών στο δίκτυο «Natura 2000» με την ονομασία «Άγραφα» και κωδικό GR 1410002, χαρακτηρισμένη ως περιοχή ήπιας οικοτουριστικής ανάπτυξης.
γ. H Καρίτσα Δολόπων (Εικόνα 4) είναι ένα από τα πιο παλιά χωριά της Νεβρόπολης μαζί με το Νεοχώρι και την Κερασιά. Απέχει 46 χλμ. από την Καρδίτσα και είναι κτισμένη σε 1.180 μ. υψόμετρο μέσα σε δάσος και σε έδαφος με έντονες κλίσεις, Σήμερα η Καρίτσα Δολόπων ανήκει στο Δήμο Λίμνης Πλαστήρα του Ν. Καρδίτσας και σ’ αυτή υπάγονται οι οικισμοί Αγία Μαρίνα ( Πλακωτό), η Λογγά, το Μέγα Ρέμα Ράφηνα, Αγία Παρασκευή (Παϊσέικα), Χόλιανο (Πετρωτό), και Μέγα Ρέμα.
Οι κάτοικοι είναι ντόπιοι ορεινοί, ενώ ένας μικρός αριθμός αυτών έχει σαρακατσάνικη καταγωγή. 30 είναι οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού το χειμώνα και ο αριθμός αυτών κατά τους θερινούς μήνες αυξάνεται σε 1.000 άτομα. Πηγές εισοδήματος είναι η κτηνοτροφία, η γεωργία, η μελισσοκομία, οι δενδροκαλλιέργειες (καρυδιές, καστανιές) και οι δασικές ασχολίες.
Το χωριό βρίσκεται στον ίδιο χώρο από τα βυζαντινά χρόνια. Στη θέση «Παλιοχώρι», λίγο μετά την Καρίτσα και κοντά στο ποτάμι, υπήρχε οικισμός των αρχαίων Δολόπων. Από τα επιφανειακά ευρήματα ο οικισμός προσδιορίζεται χρονικά στον 3ο π.Χ. αι. Σε εκκλησιαστικό βιβλίο μαρτυρείται η καταστροφή της το 1823 από το Μουσταή Πασά της Σκόδρας. Η κατασκευή των σπιτιών της Καρίτσας ακολουθεί την τυπική αγραφιώτικη αρχιτεκτονική.
Επειδή το χωριό κάηκε και το 1943 από τους Γερμανούς λόγω της συμμετοχής στην Εθνική Αντίσταση και της λειτουργίας τυπογραφείου του ΕΑΜ, έχουν διασωθεί ελάχιστα πετρόκτιστα και διώροφα σπίτια.
δ. Η πορεία της ορειβατικής μας ομάδας μας θα ξεκινήσει από το χωριό Καρίτσα, όπως φαίνεται στην Εικόνα 1, και θα ορειβατίσει έως την κορυφή Τέμπλα (1809 μ.) και Αγκώνας (1827 μ.) των Αγράφων. Ενδιάμεσο σημείο θα αποτελέσει, η Ι.Μ. Πελεκητής. Στη συνέχεια, θα περάσουμε από το ΚΤΦ Αγράφων, την Αγ. Παρασκευή και την Ραφήνα και η πορεία θα καταλήξει στο χωριό Καρίτσα.
- ΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: Απευθυνθείτε για τις δηλώσεις σας στη γραμματεία του συλλόγου στο τηλέφωνο 2410250818 ή απευθείας στα γραφεία, Τρίτη έως Παρασκευή 19:00-21:00 (Μανδηλαρά 5Β, Λάρισα, 2ος όροφος). Τυχόν ακυρώσεις γίνονται δεκτές έως την Παρασκευή 20:00 μ.μ., αλλιώς θα πρέπει να καταβληθεί η συνδρομή της εκδρομής (12 ευρώ για τα μέλη – 14 ευρώ για τα μη μέλη). Εάν γίνει χρήση ΙΧ, η συνδρομή θα είναι 3 ευρώ για τα μέλη και 5 ευρώ για τα μη μέλη. Ορειβάτες, που θα περπατήσουν για πρώτη φορά με το σύλλογο μας, θα προσέρχονται στα γραφεία για λήψη οδηγιών, αυτοπροσώπως (ώρες λειτουργίας στην ιστοσελίδα μας: https://ypethrioszoi.gr/).
ΕΙΚΟΝΑ 2: Το ορειβατικό ΚΤΦ Αγράφων (περιοχή Καραμανώλη)
- ΔΙΑΦΟΡΑ
Για οτιδήποτε έκτακτο το Σάββατο ή την Κυριακή (πρωί) της εκδρομής, οι συμμετέχοντες μπορούν να απευθύνονται στον έφορο εκδρομών Αποστόλη Δημακόπουλο στο 6972084179 και εναλλακτικά, στον αρχηγό του ορειβατικού τμήματος Στέργιο Φαφάνα στο τηλέφωνο 6947729169 και στον αρχηγό της εξόρμησης Ευριπίδη Καρακώστα στο 6937103600, ή/και στο προσωπικά Viber – Messenger.
- ΛΟΙΠΑ
Μετά το πέρας του ορειβατικού προγράμματος όλων των ομάδων, θα ακολουθήσει γεύμα-ανάπαυση στο χωριό Καρίτσα για 1ω30’ περίπου.
Αναχώρηση και επιστροφή για Λάρισα, κατόπιν οδηγίας των αρχηγών της εκδρομής.
- ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ
Αποτελεί βασική προϋπόθεση για το σύλλογό μας η τήρηση του ορειβατικού προγράμματος, σύμφωνα με την καθοδήγηση των αρχηγών, και η τήρηση όλων των μέτρων ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ από όλους τους εμπλεκομένους. Οι αρχηγοί της ανάβασης έχουνε το δικαίωμα να τροποποιήσουν το πρόγραμμα, σε περίπτωση λόγων ασφαλείας.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΕΛΗ
Τέλος, σας ευχόμαστε:
ΚΑΛΗ ΑΝΑΒΑΣΗ και ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ.
ΕΙΚΟΝΑ 3: Η Ι.Μ. Πελεκητής
ΕΙΚΟΝΑ 4: Το χωριό «ΚΑΡΙΤΣΑ ΑΓΡΑΦΩΝ»
ΕΙΚΟΝΑ 5: Η αφίσα της κοινής πανθεσσαλικής πορείας
(Ώρα έναρξης: 09:30 (διορθωμένο)